بررسی عوامل موثر بر میزان آگاهی از حقوق شهروندی در میان دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه آزاد اسلامی

شهروندی از مهمترین ایده های اجتماعی محسوب می شود که از گذشته مورد توجه بوده اما در دوران معاصر از اهمیت زیادی برخوردار شده است. شهروندی به عضویت سیاسی و اجتماعی افراد در یک جامعه گفته می شود که رابطه متقابل میان فرد، دولت و نهادهای مختلف در قالب یک سری از حقوق و مسئولیت های متقابل را دربرمی گیرد. لذا در هر جامعه ای شهروندان باید از حقوق و وظایف و مسئولیت های تعیین شده مربوط به خود آگاه باشند. در همین راستا پژوهش حاضر به بررسی عوامل موثر بر میزان آگاهی از حقوق شهروندی در میان دانشجویان پرداخته است. برای انجام این پژوهش در بخش نظری از روش اسنادی و در بخش سنجش و تحلیل از روش پیمایش استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشکده های علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه آزاد اسلامی در سال 1388 می باشند و حجم نمونه شامل 300 نفر بوده است. روش نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای و نمونه گیری سهمیه ای بوده است. چارچوب نظری پژوهش برگرفته از دیدگاه ها و نظریات سیاسی (مکتب لیبرالی و جمهوری خواهی) دیدگاهها و نظریات جامعه شناسی (شامل نظریه های هابرماس، وبر، مارکس، ژانوسکی، مارشال، پارسونز، ترنر) و دیدگاهها و نظریات پست مدرنیستی(فمنیست ها، فالکس، و یانگ) با رویکرد تلفیقی است. نتایج حاکی است که در دانشگاه علامه طباطبایی بین متغیرهای میزان پیگیری از اخبار و وقایع سیاسی، میزان آگاهی از حقوق دانشجویی، نگرش به مشارکت، میزان ملی گرایی و میزان فعال گرایی با میزان آگاهی از حقوق شهروندی رابطه معنادار وجود دارد. در دانشگاه آزاد نیز رابطه متغیرهای رشته ی تحصیلی، پایگاه اقتصادی- اجتماعی خانواده، میزان پیگیری از اخبار و وقایع سیاسی، میزان آگاهی از حقوق دانشجویی، نگرش به مشارکت، نگرش به دموکراسی، میزان ملی گرایی و میزان فعال گرایی با میزان آگاهی از حقوق شهروندی تأیید شده است. در میان دانشجویان (صرف نظر از نوع دانشگاه) نیز بین دانشگاه محل تحصیل، میزان پیگیری از اخبار و وقایع سیاسی، میزان آگاهی از حقوق دانشجویی، میزان آگاهی از وظایف شهروندی، نگرش به مشارکت، نگرش به دموکراسی، میزان ملی گرایی و میزان فعال گرایی با میزان آگاهی از حقوق شهروندی رابطه معنادار وجود دارد.